Jak opiekować się osobą starszą, która ma problemy z pamięcią
Problemy z pamięcią i choroby powodujące te problemy to jedne z najczęściej spotykanych schorzeń u osób starszych. Schorzenia te sprawiają, iż rodzinie i opiekunom czasem bardzo trudno jest zajmować się taką osobą- często problem z pamięcią to nie tylko zapominanie drogi do domu, ale i nieumiejętność wykonywania podstawowych czynności- np. jak ubieranie się czy mycie zębów. O czym należy pamiętać opiekując się osobą starszą cierpiącą na problemy z pamięcią?
Czym jest demencja?
Demencja to, najkrócej mówiąc, zaburzenie funkcji poznawczych. Jest ona skutkiem zmian w komórkach nerwowych, które to odpowiedzialne są za te funkcje. Pierwszym objawem, jaki zauważymy u seniora są jego zaniki pamięci. Początkowo jest to zapominanie, jakie zdarza się dosłownie każdemu- nie pamiętamy, gdzie położyliśmy portfel czy klucze, zastanawiamy się czy wyłączyliśmy żelazko. Te objawy początkowe często się bagatelizuje, ale mogą być one już początkiem demencji.
Z czasem, na skutek postępowania choroby, dochodzi do wystąpienia kolejnych objawów. Wśród nich wyróżnić można: problemy z orientacją w terenie oraz orientacją czasową, problem z rozpoznawaniem twarzy, problem z przyswajaniem nowych informacji, trudności w wysławianiu się, niemożność podejmowania decyzji, wahania nastroju oraz apatię, problemy z policzeniem czegoś, lęk, rozdrażnienie, nawet agresję. Objawy te z czasem się potęgują, a senior dotknięty demencją coraz bardziej wycofuje się z życia.
Kolejny etap demencji to już taki etap choroby, który niemal w 100% determinuje życie chorego. Senior z głęboką demencją jest już całkiem wycofany, nie potrafi wykonać codziennych, nawet prostych, czynności, traci niemal całkowicie kontakt z otoczeniem. Senior cierpiący już na taką postać demencji wymaga stałej, całodobowej opieki.
Przyczyny demencji
Demencja występuje na skutek zwyrodnienia tkanki nerwowej i jest określana chorobą neurodegeneracyjną. Takimi chorobami poza demencją jest także choroba Alzheimera, choroba Parkinsona oraz choroba Picka. Na demencję zapaść można z co najmniej kilku przyczyn, wśród których wspomnieć należy o: infekcjach lub guzach mózgu, urazach, długotrwałym stresie czy nadużywaniu alkoholu, nikotynizmie czy nadwadze i otyłości.
Na demencję zapaść można także z powodu rozwijającej się choroby Alzheimera, na skutek otępienia naczyniowego lub skroniowo- czołowego, na skutek otępienia mieszanego. Mogą zdarzyć się przypadki, iż demencja będzie miała odwracalne przyczyny, a do takich należą: niedoczynność tarczycy, niedobór witaminy B12, depresja, borelioza, guzy ośrodkowego układu nerwowego. Najbardziej poważnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi demencji jest oczywiście wiek.
Opieka nad seniorem z demencją
Jedną z bardzo ważnych kwestii w opiece nad seniorem z demencją jest pomoc przy spożywaniu posiłków. Osoby z demencją lub z chorobą Alzheimera wraz z postępem choroby tracą zdolność do prawidłowego jedzenia, często nawet nie chcą jeść. Jeżeli senior ma trudność z posługiwaniem się sztućcami, podajmy mu jedynie łyżkę. Zamiast płaskich talerzy warto seniorowi serwować wszystkie posiłki w głębokich talerzach. Dobrze, by porcie jedzenia podzielone były na mniejsze kawałki, a podczas posiłków panowała spokojna i niespieszna atmosfera.
Osoby z demencją mają problemy z komunikowaniem się, dlatego warto pamiętać o kilku zasadach. Jeżeli senior nie rozumie naszej mowy, pokażmy o co nam chodzi za pomocą gestów. Warto cały czas nazywać wykonywane czynności- wykonywane przez siebie i przez seniora, np. „myję naczynia”, „ścielę łóżko”. Osoby z demencją nie można traktować bez szacunku, w sposób infantylny i podobny. Osobę taką warto starać się włączać w dyskusje, nie ignorować go, nie dopuszczać by zaczął odczuwać samotność czy frustrację. Warto także dostosować mieszkanie do potrzeb osoby z demencją. Chory powinien mieć własny pokój z wygodnym łóżkiem.
W mieszkaniu należy możliwie dobrze zabezpieczyć otwieranie okien i drzwi, tak samo schody czy np. kuchenkę gazową. Wskazane jest używanie przez chorego plastikowych naczyń.
