Zakładanie cewnika przez opiekunkę
Zakładanie cewnika nie powinno być nigdy obowiązkiem osoby opiekującej się chorym seniorem! Cewnikowanie jest bowiem działaniem czysto medycznym i wykonane tego powinno odbywać się przez opiekunkę tylko w przypadku, gdy ta ma wykształcenie co najmniej pielęgniarskie. Cewnikowanie jest bowiem ingerencją w jałowe środowisko układu moczowego, a nieprawidłowe jego wykonanie może być przyczyną nawet hospitalizacji szpitalnej.
Czym jest cewnik i cewnikowanie?
Cewnik Foley’a to cienka rurka odprowadzająca mocz z cewki moczowej pacjenta do worka. Cewnik może być zakładany do pęcherza przez cewkę moczową albo przez powłoki brzuszne. Rurka ta wykonana jest najczęściej z plastiku bądź z silikonu. Cewnikowanie jest najczęściej zabiegiem czasowym, ale obłożnie chorzy pacjenci używają go na stałe. Cewnikowanie może być przeprowadzane w warunkach ambulatoryjnych (w szpitalu) lub w domu chorego, zawsze jednak działanie to wymaga higienicznych warunków i wiedzy oraz precyzji. Cewnik zakłada się pacjentowi z różnych przyczyn, wśród których możemy wymienić stany po długich zabiegach (np. po operacjach), przerost gruczołu krokowego czy kontrola diurezy (oddawania moczu).
Niewłaściwe zakładanie cewnika, ale także długotrwałe korzystanie z niego, mogą być przyczynami powstania stanów zapalnych dróg moczowych. By uniknąć zakażenia należy przestrzegać kilku reguł, dlatego też nie może wykonywać tego osoba bez przygotowania medycznego. Najważniejsza podczas zakładania cewnika jest higiena krocza. Dlatego przed zabiegiem cewnikowania obowiązkowe jest staranne przemycie okolic intymnych podopiecznego. Osoba zakładająca cewnik powinna mieć świeżo umyte i zdezynfekowane ręce, a dodatkowo powinna użyć rękawiczek jednorazowych. Krocze spryskiwane jest najczęściej środkiem znieczulającym, który także musi być w 100% sterylny.
Problemy z cewnikiem
Cewnik nie jest często niczym przyjemnym, a pacjenci z niego korzystający skarżą się często na różnorakie problemy. Najczęstsze dolegliwości to uczucie pieczenia, skurcze pęcherza moczowego powodujące uczucie bólu. U cewnikowanych pacjentów mogą się pojawiać skrzepy krwi w oddawanym moczu. Może to być spowodowane naturalną reakcją organizmu na ciało obce w organizmie, jeśli jednak krwi lub skrzepów jest coraz więcej, należy bezzwłocznie zapytać o to lekarza. Pilna konsultacja z lekarzem jest także konieczna w przypadku wypadnięcia lub przeciekania cewnika.
Opieka nad seniorem z cewnikiem
Po pierwsze- podchodząc do pielęgnacji osoby starszej, która ma założony cewnik powinniśmy otoczyć ją dużą empatią i zapewnić jej komfort i uczucie intymności. Czynności dotyczące pielęgnacji okolic intymnych i wszelkie czynności dotyczące np zmiany worka cewnika, muszą być wykonywane bez świadków, w pomieszczeniu zamkniętym oraz w 100% dyskrecji. Wszystko, co wykonuje opiekun powinno być wykonywane bez pośpiechu oraz z zachowaniem staranności. Wszystkie działania pielęgnacyjne, jakie wykonujemy przy podopiecznym, powinny być wykonywane w rękawiczkach jednorazowych. Do czynności, które należy podejmować opiekując się seniorem z cewnikiem należą:
– częste zmiany pościeli- średnio co kilka dni, co tydzień,
– częste przemywanie okolic intymnych osoby starszej- musi to być wykonywane dokładnie, by było w 100% higieniczne,
– częste opróżnianie worka i monitorowanie poziomu jego napełnienia (konieczne jest opróżnianie pełnego worka, zapobiega to namnażaniu bakterii mogących wywołać stan zapalny),
– przemywanie zewnętrznych części cewnika,
– pilnowanie, by zawartość cewnika nie miała możliwości się cofnąć- by nie był przepełniony oraz by worek nie leżał zbyt wysoko,
– pilnowanie połączenia pomiędzy workiem, a cewnikiem (jeśli jest to konieczne, końcówkę worka i cewnika trzeba dokładnie zdezynfekować),
– podawanie choremu dużej ilości płynów do picia- między 2 a 2,5 litra dziennie; przy pacjencie z cewnikiem dobrze jest mu podawać soki z żurawiny i z czarnej porzeczki- są one polecane w profilaktyce zakażeń dróg moczowych.
